Nhưng giai đoạn này kết thúc. Theo triển vọng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Séc chắc chắn sẽ ra khỏi top 10 trong vòng 3 đến 4 năm tới.
Bà Eva Zamrazilová, Chủ tịch Hội đồng Ngân sách Quốc gia, chỉ ra rằng không chỉ ảnh hưởng của đại dịch, mà đã ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ ngày càng tăng, mà tốc độ củng cố tài chính công không đủ mạnh sẽ đóng một vai trò quan trọng trong những năm tới.
Theo tất cả các dự báo, nợ công của Séc, tức là nợ của nhà nước, thành phố trực thuộc trung ương và các công ty bảo hiểm y tế, sẽ vượt quá 2,5 nghìn tỷ korun vào cuối năm nay. Nó là 2,15 nghìn tỷ vào cuối năm ngoái. Chỉ riêng khoản nợ nhà nước (tức là không bao gồm các tỉnh, thành phố hay làng trực thuộc trung ương, v.v.) đã lên tới 2,05 nghìn tỷ korun.
Sự gia tăng nợ của Séc có liên quan đến chính sách ngân sách của chính phủ. Năm ngoái, nền kinh tế quốc gia bị ảnh hưởng bởi đại dịch đã thâm hụt 367,4 tỷ korun, và mức thâm hụt 500 tỷ korun được chấp thuận trong năm nay. Tháng 1 năm nay, ngân sách ở mức âm 31,5 tỷ, tháng 5 thâm hụt tới 255 tỷ.
Bà Zamrazilová chủ yếu đổ lỗi cho việc bãi bỏ mức lương siêu tổng, thuế mua bất động sản và liên tục tăng lương hưu vượt quá định giá theo luật định.
Việc giảm thuế thu nhập sau khi bãi bỏ tiền lương siêu ngạch đã gây ra khoản hụt thu lên tới 100 tỷ một năm. Các nhà phê bình chỉ ra rằng những người có thu nhập cao hơn chủ yếu được hưởng lợi từ mức thuế bị giảm.
Bà Schillerová khẳng định rằng việc củng cố tài chính nhà nước được thiết lập một cách tối ưu, và nếu nó nhanh hơn, nó có thể kìm hãm sự tăng trưởng sau thời kỳ covid của nền kinh tế.
Tuy nhiên, hầu hết các nhà kinh tế không đồng ý. "Việc hợp nhất tài chính công cần nhanh hơn so với tốc độ mà Bộ Tài chính dự kiến. Theo dự báo của chúng tôi, thâm hụt tài chính công ở hầu hết các nước châu Âu sẽ giảm một nửa trong năm tới," František Táborský, nhà phân tích tại KB, nói.
Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp của Séc, nước này cũng mong đợi sự phát triển tốt hơn so với triển vọng của chính phủ. "Mặc dù vậy, thâm hụt sẽ chỉ giảm một phần ba. Sự phát triển tốt hơn là do tăng trưởng kinh tế nhanh hơn và nguồn thu từ thuế cao hơn, điều mà Bộ Tài chính thường đánh giá thấp trong các dự báo của mình và chi tiêu thấp hơn liên quan đến đại dịch," ông Táborský nói.
Trong năm nay, IMF dự đoán mức giảm thâm hụt so với cùng kỳ năm trước của 21 quốc gia trong EU-27. "Vì vậy, Séc là một trong 6 quốc gia duy nhất mà thâm hụt tài chính công sẽ tiếp tục gia tăng vào năm 2021. Trong trường hợp của Séc, hơn nữa, mức tăng sâu này là 1,8 phần trăm, cao thứ hai sau Estonia," bà Zamrazilová nói.
Đối với năm 2022, IMF dự kiến mức thâm hụt chung của chính phủ thấp hơn đối với tất cả các nước thuộc Liên minh châu Âu ngoại trừ Séc và Estonia so với năm 2020. Triển vọng về cán cân tài chính công của Séc cho năm 2023 là -5,6% GDP thể hiện mức thâm hụt cao thứ hai trong EU27 sau Romania (ở mức -6,2% GDP). Séc sẽ duy trì vị trí không mấy tốt đẹp này trong những năm 2024 đến 2026.
"Ở 18 quốc gia EU, nợ công sẽ bắt đầu giảm chậm nhất là năm 2023, tám quốc gia còn lại hoặc sẽ duy trì ở mức thấp, chẳng hạn như Estonia (40,8% GDP), hoặc ít nhất là mức nợ sẽ không cao như ở Séc," bà Zamrazilová nói thêm.
Bà Schillerová muốn đóng băng tiền lương
Theo Bộ Tài chính (MF), nợ công của Séc vào năm 2024 sẽ tương ứng với 54,6% GDP trong trường hợp kịch bản phát triển tài chính công tự chủ, nếu tiết kiệm không được chấp nhận và thực thi. Vì vậy, về thu chi, Bộ Tài chính đề xuất một số biện pháp, nhờ đó nợ đến năm 2024 có thể đạt giá trị thấp hơn khoảng 2%, tức là khoảng 52,8% GDP.
Theo bà Schillerová, cán cân cơ cấu nên giảm ít nhất 0,5 phần trăm mỗi năm. Việc sửa đổi cơ cấu thuế, bao gồm điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt, cũng như đóng băng tiền lương của công chức sẽ giúp ích.
Tiền của EU cũng có ích. Trong đó, 287 tỷ từ giai đoạn lập trình 2014-2020 kết thúc và 962 tỷ từ giai đoạn lập trình mới 2021-2027 sẽ được sử dụng nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Phạm Thành - Tạp chí TIỆP KHẮC
© 2024 | Thời báo ĐỨC
